Najczęstsze błędy przy montażu rekuperacji

System rekuperacji działa skutecznie tylko wtedy, gdy jest prawidłowo zaprojektowany i zamontowany. Niestety, wiele instalacji w domach jednorodzinnych zawiera błędy, które obniżają ich wydajność i skracają żywotność urządzeń. Nieprawidłowo wykonana rekuperacja prowadzi do strat energii, problemów z hałasem i niewłaściwej wymiany powietrza. W tym artykule omawiam najczęstsze błędy przy montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Brak projektu instalacji rekuperacji

Najpoważniejszym błędem przy montażu rekuperacji jest rozpoczęcie prac bez wcześniejszego projektu technicznego. W praktyce oznacza to, że instalator układa kanały „na oko”, nie uwzględniając wydatków powietrza, długości tras, oporów przepływu czy akustyki. Taka instalacja może działać, ale nigdy nie będzie zoptymalizowana. W wielu przypadkach prowadzi to do nadmuchu w jednych pomieszczeniach i braku powietrza w innych.

Brak projektu sprawia też, że nie wiadomo, jakie średnice kanałów dobrać do poszczególnych stref. Zbyt małe przewody powodują hałas i zwiększone opory, co przekłada się na wyższe zużycie energii przez wentylatory. Z kolei przewymiarowanie sieci wiąże się z niepotrzebnymi kosztami inwestycyjnymi i trudnością w prowadzeniu kanałów w konstrukcji budynku. Dobry projekt uwzględnia również bilans przepływów i minimalizuje różnice ciśnień.

Projekt powinien być przygotowany przed rozpoczęciem budowy, aby uwzględnić prowadzenie kanałów w stropach, ścianach lub pod sufitem podwieszanym. Jeśli montaż rekuperacji jest decyzją podjętą na etapie stanu deweloperskiego lub późniejszym, możliwości poprowadzenia instalacji są już ograniczone. W takich sytuacjach bez projektu bardzo łatwo o kompromisy, które później utrudniają eksploatację i konserwację systemu.

Niewłaściwe rozmieszczenie nawiewów i wyciągów

Kolejnym błędem przy montażu rekuperacji jest złe rozmieszczenie punktów nawiewnych i wywiewnych. W wielu domach nawiewy są montowane zbyt blisko miejsc, gdzie użytkownicy spędzają dużo czasu, np. bezpośrednio nad łóżkiem, kanapą lub biurkiem. Skutkuje to nieprzyjemnym uczuciem przeciągu, mimo że powietrze ma odpowiednią temperaturę. Właściwe rozmieszczenie anemostatów pozwala uniknąć takich problemów i zapewnić komfort termiczny.

Zdarza się także, że nawiew i wyciąg znajdują się w tym samym pomieszczeniu zbyt blisko siebie. Powoduje to, że powietrze nie krąży po całym wnętrzu, lecz wędruje najkrótszą drogą z nawiewu do wywiewu. Takie ustawienie nie zapewnia prawidłowej wentylacji i nie usuwa zanieczyszczeń z całej przestrzeni. Dobrze zaprojektowana instalacja przewiduje nawiew w pokojach dziennych i sypialniach, a wyciąg w kuchni, łazienkach i garderobie.

Nieprawidłowe rozmieszczenie anemostatów może też skutkować nierównym rozkładem temperatur w domu. Powietrze nie miesza się skutecznie z masą powietrza w pomieszczeniu, co prowadzi do przegrzewania jednych stref i wychładzania innych. Rozwiązaniem jest dokładna analiza układu pomieszczeń, ich funkcji oraz planowanego wyposażenia. Tylko wtedy nawiewy i wyciągi będą pracować zgodnie z założeniami i nie będą powodować dyskomfortu.

Złe prowadzenie i zaizolowanie kanałów wentylacyjnych

Kanały wentylacyjne to kręgosłup systemu rekuperacji, dlatego ich wykonanie musi być staranne i zgodne ze sztuką budowlaną. Błędem jest prowadzenie przewodów po długich trasach z licznymi załamaniami, kolanami i redukcjami. Każdy zakręt i zmiana średnicy generuje opór przepływu, który zmniejsza wydajność wentylatora. W skrajnych przypadkach powietrze nie dociera do niektórych pomieszczeń lub urządzenie pracuje zbyt głośno.

Często spotykanym błędem jest brak odpowiedniego zaizolowania kanałów prowadzonych przez strefy nieogrzewane, takie jak strych, garaż lub nieocieplone ściany zewnętrzne. Skutkiem jest wychładzanie powietrza nawiewanego lub zjawisko kondensacji pary wodnej na ściankach przewodów. Może to prowadzić do zawilgocenia izolacji, a w dłuższym okresie do rozwoju pleśni i degradacji elementów konstrukcyjnych budynku.

Ważne jest także zastosowanie przewodów o odpowiedniej klasie szczelności i sztywności. Elastyczne przewody typu flex nie nadają się do prowadzenia długich odcinków nawiewnych i wywiewnych, ponieważ łatwo ulegają deformacjom i trudno je wyczyścić. Ich zastosowanie dopuszcza się jedynie na krótkich odcinkach końcowych. Cała reszta sieci powinna być wykonana z kanałów sztywnych, które gwarantują stabilność i możliwość konserwacji.

Nieprawidłowy montaż centrali rekuperatora

Miejsce montażu centrali rekuperacyjnej ma ogromne znaczenie dla jej trwałości i komfortu użytkowania. Częstym błędem jest montowanie jednostki w pomieszczeniu nieizolowanym termicznie lub narażonym na duże wahania temperatur. Urządzenie powinno pracować w warunkach zgodnych ze specyfikacją producenta, czyli najczęściej w temperaturze powyżej zera. W przeciwnym razie może dojść do zamarzania skroplin lub problemów z elektroniką.

Niedopuszczalne jest ustawienie rekuperatora bez odpowiedniego fundamentu lub amortyzacji. Urządzenie musi być zamontowane stabilnie, z zachowaniem odstępów serwisowych i dostępu do filtrów. Wibracje przenoszone na ściany lub strop powodują hałas i mogą prowadzić do luzowania się elementów. Hałaśliwa praca urządzenia często wynika właśnie z nieprawidłowego osadzenia jednostki lub zbyt sztywnego połączenia z kanałami.

Instalatorzy popełniają też błąd, nie podłączając odpływu skroplin z wymiennika ciepła do kanalizacji lub niewłaściwie zabezpieczając go przed zamarzaniem. Brak syfonu wodnego lub jego złe wykonanie skutkuje cofaniem się zapachów kanalizacyjnych do wnętrza rekuperatora. To problem, który pojawia się szczególnie zimą i wymaga późniejszej ingerencji serwisowej. Prawidłowy montaż odpływu kondensatu jest jednym z podstawowych elementów każdej instalacji.

Brak regulacji i uruchomienia systemu rekuperacji

Nawet najlepiej wykonana instalacja nie będzie działać poprawnie bez końcowej regulacji przepływów i balansu systemu. Błędem jest pozostawienie instalacji bez kalibracji, co zdarza się często przy samodzielnym montażu lub u niedoświadczonych wykonawców. Brak pomiarów przepływu oznacza, że część pomieszczeń może być przewentylowana, a inne niedowietrzone. W efekcie powietrze nie rozchodzi się zgodnie z założeniami, co prowadzi do dyskomfortu.

Regulacja odbywa się przy użyciu specjalistycznego sprzętu i polega na ustawieniu odpowiednich przepływów dla każdego punktu nawiewu i wyciągu. Wyniki są porównywane z wartościami z projektu, a różnice są niwelowane przez korektę anemostatów lub przepustnic. Po zakończeniu pomiarów wystawiany jest protokół regulacji, który stanowi podstawę do dalszej eksploatacji i ewentualnych reklamacji.

Błąd polega również na braku przeszkolenia użytkownika w zakresie obsługi systemu. Właściciel domu powinien wiedzieć, jak wymieniać filtry, sprawdzać stan urządzenia i reagować na alarmy. Bez tej wiedzy trudno mówić o prawidłowej eksploatacji, co z czasem prowadzi do spadku wydajności i zwiększonych kosztów serwisowania. Prawidłowy montaż rekuperacji to nie tylko prace fizyczne, ale też edukacja i dokumentacja końcowa.

Podsumowanie najczęstszych błędów przy instalacji rekuperacji

Błędy przy montażu rekuperacji mają bezpośredni wpływ na wydajność systemu i komfort życia domowników. Brak projektu, źle dobrane kanały, nieprawidłowe rozmieszczenie anemostatów czy pominięcie regulacji to tylko niektóre z problemów, które można napotkać. Każdy z tych elementów decyduje o tym, czy wentylacja mechaniczna będzie działała zgodnie z oczekiwaniami i przynosiła oszczędności.

Zaleca się, aby montaż rekuperacji zlecać wyłącznie firmom z doświadczeniem i referencjami. Warto też upewnić się, że wykonawca przygotuje pełną dokumentację, wykona regulację i przekaże użytkownikowi szczegółowe informacje dotyczące obsługi systemu. Tylko wtedy można mieć pewność, że rekuperacja będzie spełniać swoją funkcję przez długie lata.

 

 

Autor: Patrycja Górecka

 

Zobacz też:

Kiedy Twój iPhone Przeżyje Upadek: Przewodnik po Wymianie Szybki w Urządzeniach Apple